ANAFILAKSIA
ANAFILAKSIA
Shenjat dhe simptomat/diagnoza
Shenjat dhe simptomat
- Shoku anafilaktik zakonisht prek lëkurën, sistemin respirator, kardiovaskular dhe gastrointestinal. Lëkura dhe mukoza përfshihen në 80-90% të rasteve. Pjesa më e madhe e pacientëve të rritur shfaqin një kombinim të urtikaries, eritemës, pruritit ose angioedemës. Fëmijët shfaqin më shpesh simptoma respiratore, të ndjekura nga simptoma kutane.
- Eshtë e rëndësishme të nënvizojmë se rastet më të rënda të shokut anafilaktik prezantohen me mungesë të shenjave kutane.
- Fillimisht, pacientët kanë prurit dhe skuqje.
- Simptomat e tjera zhvillohen shpejt, si më poshtë:
- Dermatologjike/ Okulare: skuqje, urtikarie, angioedema, konjuktivit, prurit, dhe edemë.
- Respiratore: kongjestion nazal, rhinorrhea, tështima, fishkëllima, dispne, kolle, ngjirje zëri.
- Kardiovaskular: dobësi trupore, synkop, dhimbje gjoksi, palpitacione.
- Gastrointestinal: Dysfagia, nausea, të vjella, diarre, krampe.
- Neurologjike: dhimbje koke, vertigo, shikim i turbullt dhe konvulsion (shumë e rrallë dhe shoqëruar me hipertension).
- Të tjera: shije metalike në gojë.
Diagnoza
Shoku anafilaktik është kryesisht diagnozë klinike. Prioritet gjatë ekzaminimit fizik duhet të ketë: vlerësimi i rrugëve të frymëmarrjes ,frymëmarrja, qarkullimi dhe ekzaminimi neurologjik.
Gjendja e përgjithshme dhe shenjat vitale: Variojnë në bazë të rëndesës së episodit anafilaktik dhe sistemit/eve të organeve të prekur; pacientët janë zakonisht në ankth dhe të shqetësuar.
Ekzaminimi fizik na sjell gjetjet e mëposhtme:
- Respiratore: Angioedemë e rëndë e gjuhës dhe e buzëve; takipne, stridor ose nevojë e madhe për ajër; humbje zëri, ngjirje zëri dhe /ose disfoni; fishkëllima.
- Kardiovaskulare: Takikardi, hipertension; kolaps kardiovaskular dhe shok.
- Neurologjike: Alterim mendor; nivel i ulët i ndërgjegjes ose i axhituar, si dhe nivel luftarak.
- Dermatologjike: Manifestime klasike në lëkurë si urtikaria kudo në trup; angioedemë (edemë e indeve të buta ); eritemë e gjeneralizur ose eritemë pa urtikarie .
- Gastrointestinale: Të vjella, diarreja dhe distension abdominal.
Testet
- Studimet laboratorike nuk kërkohen zakonisht dhe rrallë janë të dobishme. Megjithatë, nëse diagnoza është e paqartë, veçanërisht me një sindromë rekurrente, ose duhet të përjashtojmë sëmundje të tjera, ose mund të kërkojmë teste laboratorike në situata specifike:
- Serum tryptase mund të na ndihmojë në konfirmimin e diagnozës së shokut anafilaktik.
- Histamina në urinën e 24 orëve, ndihmon në diagnozën e anafilaksisë rekurrente.
- Niveli i acidit 5-hydroxyindoleacetic në urinën e 24 orëve, nëse merret në konsideratë sindromi karcinoid.
- Testi i lëkurës, testi i IgE In Vitro, ose të dyja mund të përdoren për të përcaktuar stimuluesin që shkakton reaksionin.
Teste të tilla përfshijnë:
- Testim për alergji nga ushqimet;
- Testim për alergji nga medikamentet;
Testim për shkaqe të reaksioneve të pavarura nga IgE