KANCERI I ZORRËS SË TRASHË
KANCERI I ZORRËS SË TRASHË
Kanceri i zorrës së trashë, i njohur gjithashtu si kanceri i kolonit, është një formë e sëmundjes së rëndë kancerore që zhvillohet në zorrën e trashë ose kolon. Kanceri i zorrës së trashë zakonisht fillon si një rritje e vogël ose një polip në mukozën e kolonit, që gradualisht mund të zhvillohet në një tumor kanceror.
Simptomat e kancerit të zorrës së trashë mund të përfshijnë:
- Ndryshime në modelin e zorrëve, përfshirë diarre të shpeshta ose kapsllëk të vazhdueshëm;
- Prani gjaku nga irritimi i zorrëve ose në mukozën e feçeve;
- Humbje peshe të pakontrolluar dhe dobësi;
- Dhimbje abdominale ose ndjesi tërheqjeje në pjesën e poshtme të barkut;
- Fryrje zorrësh ose vështirësi në defekim;
- Lodhje e pashpjegueshme dhe anemi (niveli i ulët i hemoglobinës në gjak).
Diagnostikimi i kancerit të zorrës së trashë përfshin hapa të tilla si:
- Kolonoskopia: Mjeku kryen kolonoskopi për të shikuar drejtpërdrejt brendësinë e kolonit dhe për të gjetur polipët ose tumorët. Gjatë kolonoskopisë, mund të merren mostra për biopsi për të verifikuar nëse rritjet e tyre janë kanceroze.
- Tomografia kompjuterike (CT) e abdomenit dhe pelvisit: Kjo procedurë imagjere përdoret për të vlerësuar përhapjen e kancerit në trup dhe për të identifikuar metastazat (shpërndarjen) në organe të tjera.
- Analizat e gjakut: Përfshijnë analizat e nivelit të hemoglobinës, enzimave të mëlçisë dhe markuesve tumorale, si CEA (antigjen kanceror embrional). Këto analiza mund të jenë indikative për prezencën e kancerit ose për treguesit e tij të rrezikut.
Trajtimi i kancerit të zorrës së trashë përfshin zakonisht një kombinim të kirurgjisë, radioterapisë dhe kimioterapisë. Trajtimi specifik varet nga stadi i kancerit, lokalizimi i tij dhe gjendja e përgjithshme e pacientit. Bashkëpunimi me një ekip mjekësh specialist, është i rëndësishëm për të përcaktuar planin më të përshtatshëm të trajtimit.
Trajtimi i kancerit të zorrës së trashë varion në varësi të stadit, përhapjes së tij dhe gjendjes së përgjithshme të pacientit.
Këtu janë disa mundësi trajtimi të përdorura për kancerin e zorrës së trashë:
- Kirurgjia: Faza e parë e trajtimit zakonisht përfshin operacionin kirurgjikal për heqjen e tumorit dhe pjesëve të prekura të kolonit. Në raste të avancuara, mund të jetë e nevojshme heqja e një pjese të madhe të zorrës së trashë (reseksion kolorektal). Për disa pacientë, nevojitet krijimi i një stomie të përkohshme ose të përhershme.
- Radioterapia: Përdoret për të shkatërruar ose kufizuar rritjen e qelizave kancerore në zorrë. Mund të përdoret para operacionit (radioterapia neoadjuvante) për të zvogëluar madhësinë e tumorit ose pas operacionit (radioterapia adjuvante) për të eliminuar qelizat kancerore të mbetura.
- Kimioterapia: Përdoret për të trajtuar kancerin në të gjithë trupin, me ilaçe që shkatërrojnë qelizat kancerore. Kimioterapia mund të ndërmerret si trajtim para operacionit, për të zvogëluar madhësinë e tumorit (kemoterapia neoadjuvante), pas operacionit për të eliminuar qelizat kancerore të mbetura (kemoterapia adjuvante), ose për trajtimin e kancerit në stadin e avancuar.
- Terapia targetuese: Këto ilaçe janë projektuar për të sulmuar specifikisht qelizat kancerore duke synuar proteina ose mekanizma specifike në to. Psh. Anti-EGFR është terapi opsionale për pacientët me mutacion EGFR.
- Terapia imune: Disa ilaçe të përfshira në terapinë imune, si inhibitorët e Pikave të Kontrollit PD-1, përdoren për trajtimin e kancerit të zorrës së trashë me defekte specifike molekulare.
Trajtimi i kancerit të zorrës së trashë është individual dhe do të caktohet nga ekipi mjekësor i specializuar në Onkologji. Përkrahja mjekësore dhe kujdesi i mirëfilltë pas trajtimit, janë gjithashtu të rëndësishme për monitorimin e përgjithshëm.