Embolia Pulmonare është vendosja e një trombi në një degë të arterieve pulmonare, e cila bllokon fluksin e gjakut në mushkëri.

EP-ja zakonisht ndodh nga një trob, i cili është i vendosur në venat e thella të gjymtyrëve të poshtme, por nuk përjashtohet rasti që të origjinojnë edhe në venat pelvike, renale, të ekstremiteteve të sipërme ose nga dhomat e djathta të zemrës.

EP-ja nuk është një sëmundje konkrete, por një komplikacion i trombozës venoze.

SIMPTOMAT

Simptoma më e zakonshme është një dhembje e fortë e papritur pleuritike, dispne (marrje fryme) dhe hipoksi. Sidoqoftë, shumica e pacientëve mund të mos kenë asnjë simptomë në fillim ose simptomat mund të jenë të menjëhershme, katastrofike, me kolaps dinamik.

DIAGNOSTIKIMI

Diagnostikimi, si dhe simptomat e EP-së nuk është specifik, prandaj pacienti që dyshohet se mund të ketë EP si pasojë e një dispeneje, takipne dhe dhembjeje gjoksi në prezencë të faktorëve të rrezikut, duhet të bëjë të gjitha testet dhe ekzaminimet diagnostikuese derisa të vendoset ose të përjashtohet totalisht diagnoza e embolisë.

• Shenjat klinike janë:
• Takipne 96%
• Rale 58%
• Takikardi 44%
• Temperaturë mbi 37.8°C 43%
• Diaforezë 36%
• Galop S3 dhe S4 34%
• Tromboflebit 32%
• Edemë e ekstremiteteve të poshtme 24%
• Murmur kardiak 23%
• Cianozë 19%
• D – dimer
• WBC (rruazat e bardha)/Astrupogramë
• Niveli i troponinave /BNP (Brain Natriuretic Peptide)
• Angio CT – gold standard dhe kriter bazë që vendos diagnozën e Embolisë Pulmonare
• Rografi pulmoni – në shumicën e rasteve që kanë EP tregon imazh anormal, por nuk është specifike.
• V/Q scan (skaner Ventilim/Perfuzion) – rekomandohet kur CT nuk është e disponueshme ose e kundër-indikuar.
• EKG – mund të japë ndryshime vetëm të ritmit, kryesisht takikardi ose deformime jospecifike të ST-T.
• MRI
• Eko Kardiake – eko transezofageale mund të evidentojë praninë e trombit central pulmonar.
• Eko e Venave- kriteri bazë për diagnostikimin e trombozës së venave të thella.

KONTROLLIMI

Antikoagulimi dhe tromboliza

Dhënia e antikoagulantëve është e domosdoshme në çdo pacient të dyshuar për EP ose TVTH. Jepen në mënyrë empirike në çdo pacient deri në marrjen e përgjigjeve të analizave.

Tromboliza bëhet në çdo pacient që i është vënë diagnoza e TEP dhe ka hipotension (SP < 90 mmHg), si dhe nuk ka rrezik për hemoragji.

Mjekimi me antikoagulantë për një periudhë afatgjatë është kritik në parandalimin e një ripërsëritjeje të TEP-së apo TVTH-së. Edhe te pacientët të cilët pas episodit të parë kanë vlera normale të gjakut, rreziku i ripërsëritjes është i lartë, nëse nuk merr antikoagulantë në vazhdimësi.

Mjekimi me antikoagulantë përfshin:

• heparinë e pafraksionuar,
• heparinë me peshë të vogël molekulare,
• inhibitor të faktorëve Xa

Agjentët trombolitikë që përdoren në TEP janë:

• alteplase,
• Trajtimi kirurgjikal
• Embolektomia me kateter ose embolektomia kirurgjikale
• Vendosja e një filtri në venën cava